De beer is los

Sinds een paar dagen is de beer los. En toch is er niemand in paniek. Er is eerder zelfs sprake van opluchting, zou ik zeggen. De beer is namelijk slechts een bijzonder natuurlijk fenomeen: een vlek op de Vigolana, de 2150 meter hoge bult die Trento het vrije uitzicht naar het zuiden, richting Rovereto, ontneemt.

De top van de Vigolana is voor een groot deel van het jaar met sneeuw bedekt. Eén stuk blijft echter altijd sneeuwvrij dankzij een loodrechte rotspartij. Met heel veel fantasie zou je in deze vlek de afbeelding van een beer kunnen herkennen. Mij is het tot nu toe nog niet gelukt, maar voor de oude inwoners van Trento is het silhouet overduidelijk. Diezelfde oude inwoners kunnen je als geen ander uitleggen dat de beer in kwestie min of meer hoedt over de gezondheid van de Trentini. Zolang de beer zichtbaar is ligt er namelijk nog sneeuw op een te geringe hoogte om al lekker met de bast bloot te gaan, ook al schijnt er nog zo'n aangenaam zonnetje. De sneeuw voorkomt namelijk dat de lucht zich echt kan opwarmen en een koudje is in die omstandigheden gauw gevat. De ouderen houden derhalve dan ook stug hun flanellen onderhemdje aan zolang de beer de scepter zwaait op de Vigolana. De sneeuw heeft zich nu dus dermate hoog teruggetrokken dat de beer los is. Met een zucht van opluchting kan men de boorden van de meren in de omgeving van Trento op gaan zoeken en wellicht met de billen bloot gaan.

Trento en Trentino hebben door de eeuwen heen altijd een nauwe band gehad met de beren. Logisch, als je nagaat dat de provincie bijna in zijn geheel door bergen bedekt wordt, het leefgebied bij uitstek voor deze dieren. Dit gebied vormt helaas geen uitzondering op de rest van de wereld en ook hier palmde de mens in de loop van de eeuwen een steeds groter deel van het territorium in. De beer ruimde het veld, en de exemplaren die in de tweede helft van de vorige eeuw nog leefden in Trentino werden op de vingers van één hand geteld.

Aan het eind van de jaren negentig hebben de Provincie Trentino, het Parc Naturale Adamello Brenta en het Istituto Nazionale per la Fauna Selvatica echter een uniek "herbevolkingsproject" opgezet. Vanuit Slovenie zijn 10 beren (3 mannetjes en 7 vrouwtjes) naar Trentino overgebracht en hier uitgezet. De beren deden meer dan alleen maar broodje smeren, en uit de regelmatige tellingen bleek in 2006 dat er al 20 welpjes waren geboren. Ook in andere opzichten hebben de beren niet stil gezeten. Ze hebben hun leefgebied uitgebreid en velen zijn daarbij over de provinciegrenzen uitgewaaierd, naar de provincies Bolzano en Brescia, en ook naar Oostenrijk, Zwitserland en Duitsland. Daar is men minder gecharmeerd van de de dieren en op 26 juni 2006 is in Bayern de beer Bruno door jagers doodgeschoten nadat de regering de weg hiervoor had vrijgemaakt. Bruno staat nu opgezet als een soort jacht-trofee in een museum (in Duitsland, dacht ik). De dierenbeschermingsorganisaties hebben vanzelfsprekend hun ongenoegen geuit. Ook de beer Jurka is inzet van vele discussies. Omdat Jurka te gevaarlijk zou zijn (teveel geld kost om boeren de kosten van omgekomen schapen te vergoeden) is ze in 2007 gevangen en leeft sindsdien in een omrasterd gebied, wat vanzelfsprekend te klein is voor een volwassen beer. Verschillende organisaties stellen zelfs dat het beter zou zijn om het arme dier af te maken dan op deze manier in gevangenschap verder te laten leven. Ze stellen dat het "herbevolkingsproject" nooit met dit doel opgezet kan zijn.

Ondanks de nauwe betrokkenheid met de beer komt hij echter niet terug in het stadswapen van Trento of het provinciewapen van Trentino. In beiden heeft de adelaar plaatsgenomen. Een ander roofdier, vrij, in tegenstelling tot de beer.

Maar goed, de beer is dus los. Ik heb de tuinstoelen alvast buiten gezet.

De foto komt van de site www.orso.provincia.tn.it.